SöfnÍslenskaÍslenska |
Flokkar
Allt (334)
Afmæliskvæði (25)
Ástarljóð (4)
Baráttukvæði (1)
Bæjavísur (6)
Bænir og vers (5)
Daglegt amstur (21)
Eftirmæli (2)
Ellikvæði (2)
Formannavísur (4)
Gamankvæði (24)
Hátíðaljóð (6)
Heilræði (5)
Heimsádeilur (2)
Helgikvæði (1)
Hyllingarkvæði (29)
Jólaljóð (20)
Lífsspeki (14)
Ljóðabréf (10)
Náttúruljóð (49)
Sagnakvæði (1)
Sálmar (1)
Skáldsþankar (55)
Særingar (1)
Tíðavísur (17)
Tregaljóð (8)
Vögguljóð (1)
Þululjóð (6)
Ættjarðarkvæði (9)
Ævikvæði (1)
Formannsvísur 1788Fyrsta ljóðlína:Náms úr nausti leiddur
Höfundur:Björn Gíslason
Heimild:Bændaríma í Svarfaðardalshreppi. Viðm.ártal:≈ 1775
Tímasetning:1788
Flokkur:Formannavísur
Skýringar
Vísurnar, 26 að tölu orti Björn að beiðni vinar síns Sigfúsar Rögnvaldssonar, síðar bónda í Dæli,
en þær eru um svarfdælska skipstjórnarmenn. Enn vanta 7 vísur uppá, en þær koma síðar.
Náms úr nausti leiddur
Nýráðs karfinn er, ljóta lagi sneyddur lagaður ei sem ber. Rétt af ræðulandi rennur Óms um fjörð, þó seint seglum andi syrpuélin hörð. Mig bað láða móins Þór, mærð fá tjáða af sagnakór, um þá sem ráða þóftujór þessa hrepps á jörð. Benedikt á dælu dýri situr hátt, kaldrar norðankælu krympast ei við slátt. Leggur furðu langa línu í djúpan sjó. Fisk því margan fangar fermir aflakló, flyðra, ýsa, háfur, hlýr honum er vís og þorskur nýr, keila, lýsa, karfinn rýr, kolar og langan mjó. Nú skal Þorleif nefna njótum sverða með. Þessi þorir stefna þrummungs út á beð. Hvals þá heila skekur Hræsvelgs anda gnýr hefring hart upp vekur hún þá undan snýr, og reisir mökkur hátt við haf hríðar klökkum beygir af út með bökkum, áls um vaf, örva sækir týr. Jón á Sökku sinni sérlegt heldur bú, svalamaður minni margur gerist nú, sjóveðrin ei síður sér kann færa í nyt. Hafs þá hindin skríður hans á laxafit, hringaþorn ei hræðist grátt himnakorn úr norðurátt. Gýmis norn þó geysi hátt af gyllings vængjaþyt. Guðmundur ég greini göltinn eyjabands, fram á fiskileyni fyrir utan stans. Gjarnan lætur ganga getur ei sofið rótt. Hann með hörku stranga hremmir aflagnótt. Þó rísi hrönn af reiði blá, risatönnum skellur á, hvals úr rönnum hvergi smá, hreysti sýnir þrótt. Gjöri ég enn að greina Gísli á Ystabæ, virðum veitir beina víst það sannspurt fæ. Burðarmaður besti af brögnum haldinn var, ræðari manna mesti mörgum langt af bar. Hrannar ljóni hrindir sá, hrefnu frónið tíðum á, sín með hjón þó séu smá sér til lífsbjargar. Erlend nefnir óður einn formanna hér, er nú ellimóður, orðinn hringaver. Flýgur um fuglakæti, ferðagreiður hans fram um flyðrustræti fálkinn eyjabands. Vendir spakt er veiði nær, með vængjablakt á hliðar tvær. Mér er sagt, þá fylli fær, fljúgi hann til lands. Rögnvaldsson ég segi Sigfús Karls að á, sem á sækóngs vegi sæki þegar má. Mennta prýddur mæti, manna ræmdur best. Þegn um þorskastræti þenur ölduhest. Lukkuhraður lífs um mund, lyndisglaður hverja stund, aflamaður hafnarhund, hlöðnum stýra sést. Hallson Björn ei brestur burði, þol né hug, fær að verki flestu fyrir karlmanns dug. Knár á karfasvæði um klifið eyjabands, síðan sest að ræði séð hef ég það til hans. Svo öldublængur einatt má ofra vængjum til og frá, hvalasæng nær heldur á hirðir drekalands. Hirðir hafnar bríma frá Hreiðarstöðum Jón, sá um sumartíma sækir þorskafrón. Burt frá svörtum bakka þó belji dröfn um flúð, lætur fleyið flakka fyrir Gvendarbúð. Leggur skipi sínu senn, sveigir lipurt róðurinn í einum svip með öflga menn, aldan mætir súð. Enn skal tjá í óði aflagefinn mann, sem á beinviðs blóði brögnum ráða kann. Brekkubúið heldur ber sá heiti Jóns, vettling sínum veldur Viðblindsgaltafróns. Hlaðinn rakka letilaust lætur flakka vor og haust, við Kalsárbakka kemst í naust kvistur elda lóns. Jón í Árgarðs inni öldu vætir skíð, hann á hörku sinni heldur lífs um tíð. Fátækt sér að forða fimlega stundar sjó, hefur ei til orða þó aldan grenni ró. Hlunns á vargi sækir sá, sér til bjargar djúpið á, fær þar margan fisk að sjá farsæl aflakló. Honum Jóni á Hóli hér við bæta skal, fjarri flyðru bóli fram í Svarfaðardal. Út á lygru linda lætur ára björn undir segli synda þó sjáist ránar börn. Þá stormur eltir strengja jór, stýris geltir krókur mjór og bátnum veltir bylgja stór bestu sýnir vörn. Björn í Holti hefur hásetanna ráð, sem örðug ellin vefur svo af er harkan máð. Mundar mjalla gætir mörgum fremri var, hann á síldar sæti sótti hleðslurnar. - - - - - - - geymir skjóma þreytti við huglar dróma hæð á snið hlunnadýrið skar. Hallur Hrapps- á stöðum herlegt bú geymir, leið á laxatröðum líka kynnir sér. Út á ölduhesti eg svo rómað finn, varamaður mesti mikið aðgætinn. Á fyldings heiði fiskar hann, fermir skeið með afla þann, heim á leið svo halda kann að hirða aðdrátt sinn. Þórðarson ei þrýtur þol né orkudáð, hans þá fleyið flýtur fram um síldarláð. Víkur burt úr vörum vikur eina og tvær, af því aflakjörum artuglega nær. Naddarjóðum aflar yls, út á slóðum gedduhyls, yggur hljóða örvandils Upsabátnum rær. Hermir svo hróður á Hóli Rögnvaldur býr bóndi góður brögnum vinveittur. Hans á höfrungsteigi hvarma lítur rún, renna rétta vegi rostungsleiðar hún. Fiskinn veiðir sið með sinn, selinn meiðir skutullinn, hann og deyðir hákarlinn hafs við ystu brún. Er hann elsti niður af ýtum nefndur Jón öðrum ekki miður út um karfa lón. Hafnar haukur fljúga hans fær marga stund. Hann með hörku drjúga hrausta reynir mund. Bratta skafla beitir á nær blástur hafla feitir þá. með list að afla leitar sá um lyngbaks víða grund. Vigfússon á Sauða- situr -nesi Jón, rastarlogans rauða runnu báru ljón. Eftir megni mæðir miklum afla nær, hann um steinbíts hæðir heppni marga fær. Árum flengja alheimssal undir spreng sá halur skal, veldur streng í valadal þá voðina þenur blær. |