Bragi, óðfræðivefur
SöfnÍslenskaÍslenskaPersónuvernd:
Vefurinn safnar engum upplýsingum um notendur sína. Leturgerðir eru frá Google sem skráir notkun á þeim.
Vefkökur eru aðeins notaðar til þess að halda utan um innskráningar þeirra sem annast efnisstjórn. |
Flokkar
Allt (3127)
Afmæliskvæði (14)
Annálskvæði (1)
Ádeilukveðskapur (1)
Ástarljóð (32)
Baráttukvæði (1)
Biblíuljóð (2)
Brúðkaupsljóð (9)
Bæjavísur (2)
Bænir (1)
Bænir og vers (25)
Eddukvæði (30)
Eftirmæli (41)
Ellikvæði (7)
Formannavísur (22)
Fræðsluljóð (3)
Gamankvæði (31)
Grýlukvæði (8)
Harmljóð (3)
Háðkvæði (4)
Hátíðaljóð (6)
Heilræði (10)
Heimsádeilur (8)
Helgikvæði (47)
Hestavísur (1)
Huggunarkvæði (2)
Hyllingarkvæði (2)
Jóðmæli (3)
Jólaljóð (5)
Kappakvæði (5)
Kvæði um biskupa (6)
Leppalúðakvæði (1)
Lífsspeki (5)
Ljóðabréf (18)
Matarvísur (1)
Náttúruljóð (52)
Rímur (204)
Sagnadansar (52)
Sagnakvæði (4)
Sálmar (417)
Sjóhrakningar (2)
Sorgarljóð (1)
Sónarljóð (14)
Særingar (1)
Söguljóð (13)
Tíðavísur (15)
Tregaljóð (6)
Vetrarkvæði (2)
Vikivakar (13)
Vögguljóð (5)
Ýkjukvæði (5)
Þjóðkvæði (1)
Þorrakvæði (4)
Þululjóð (5)
Þulur (2)
Ættjarðarkvæði (54)
Ævikvæði (6)
Ævintýrakvæði (3)
TímarímaFyrsta ljóðlína:Oft eru kvæða efni rýr
Höfundur:Jón Sigurðsson frá Bæ í Miðdölum
bls.71-102
Viðm.ártal:≈ 1708–1710
Flokkur:Rímur
1. Oft eru kvæða efni rýr,ekki stundum parið. Eg á skrýtið ævintýr, í þó lítið varið. 2. Margt er sér til gamans gertgeði þungu kasta. Það er ekki einkis vert að eyða tíð án lasta. 3. En vér getum ekki það,Adams tetur ræður, lasta fletur landi að, lostann meta bræður. 4. Á að varast hrekkja helþó högunum við sé undið. Má og maður vera vel verði ei að honum fundið. 5. Fyrst er ástin orðin köld,elsku minnka glóðir, en lifði enginn lífs á öld* sem lofuðu allar þjóðir. 6. Því er að breyta best sem kannog biðja guð sig náða, tyfta þræl en tignarmann talinu láta ráða. 7. Beri maður létta lundlinast rauna tetur; eigi hann bágt um eina stund aðra gengur betur. 8. Sumir hljóta sæmd og vin,sorg í annan tíma. Eftir bjarta blíðu skin brunar dökkva gríma. 9. Hverfult lukkuhjólið er,hamingju einn þó næði, ámót* fyrir augum mér og það leiki á þræði. 10. Kalla eg hræri kroppinn önd,kortur máti er settur, eins og skerborð reist á rönd rambar þar til dettur. 11. Sól og máni sýnir öld,sama vitnar manna geð. Allir dagar eiga* kvöld, inn til þessa svo hefur skeð. 12. Held eg liðið heims á dagherrann þó það viti, sígur undir sólarlag sýnist bregða liti. 13. Þeir sem vilja vakna í söngog vondar kvalir flúa undir nótt, þó ei sé löng, eiga sig að búa. 14. Teygir ei dauðinn tímann vornþá tíð er burt að halda; það eru á oss álög forn, allir skuld þá gjalda. 15. Sækir dauðinn sjálfræðingsvo sem hinn, þó sníki, voldugum ekki en vesaling er vísara himnaríki. 16. Lærdóms mennt og lista siðlinar dauðans bylgja. Auðinn skilja allir við; orð og gjörðir fylgja. 17. Því eigum vér fyrir sálu að sjá;sá er hluturinn meiri þá er holdið heimi frá hulið mold og leiri. 18. Hverninn sem að hver einn lét,herra, ríkur, snauður þegar leggst í þetta flet þá er hann sagður dauður. 19. Hver einn sína byrði ber,bjargar enginn vinurinn, þá er eftir þyngst hvað er, það er að standa reikninginn. 20. Þó að sæki sorg og kífsú er bótin gæða kemur eftir eilíft líf, endar sérhver mæða. 21. Eftir ótta og eymda hageigum guð að prísa, þá gefi oss drottinn góðan dag til gleðinnar upp að rísa. – – – 22. Mér er ekki í mansöng list,mjöðnum Kvásir leynir. Af eylandi einu fyrst upphaflega greinir. 23. Svo ódulið segir frásögðu Óðins strindi, að landið hulið hvítum snjá heitir Ósamlyndi. 24. Þar er sterk og stórlynd þjóð,sem stundum kemur að gjaldi, umflotið með Ýmis blóð undir norður faldi. 25. Öflugur ríkti á Óðins kvonörðugur greifa jafni, Ranglátur hét Reiginsson,* rentan fylgdi nafni. 26. Linna bólið linaði sorg,lostinn kosti rýrði; heitir á Hjóli höfuðborg, henni greifinn stýrði. 27. Góður eigi verjuverviður sorgum þjáða; móður eina átti sér, öllu gjörði hún ráða. 28. Gömul hóra greifann barog gat, þó höfnum tapi, ellióra Öfund var ill og forn í skapi. 29. Konu hafði hann keypta sérsem kunni að auðnum þjóna, sat í festum geira grér og gömul kvenpersóna. 30. Honum var ekki hrundin leiðhans því ráðið bætti, í úttektir allar reið og arfaskipta gætti. 31. Greifa þótti hún sóma sérog sínum hæfa dyggðum, hét Ágirnd en ættin er öll á neðri byggðum. 32. Hann fékk sveina handa sér,hún nam píkur velja. Þann gjörvallan herjans her helst er langt að telja. 33. Undirförul á við hannalla rægði seka. Hennar þerna honum ann, hún hét Slettireka. 34. Ráðskonan þar lagði lið,og lifði á annarra sveita, átti skammtinn allan við, Óblessan nam heita. 35. Öll voru hjú á Hjóli sveltþó herrafólkið dafni. Ranglátur þann ráðsmann hélt, Rógur var að nafni. 36. Þörf er ekki að þræla féþað sé grannt upptalið. Óþrjótand illþýði er þar saman valið. 37. Gamlir og ungir girnast björg,góðir og illir þiggja. Eru kotin æði mörg sem undir Hjólið liggja. 38. Gapastaðir garði næst,gengu þangað sveinar, Þambárvellir þorp ólæst, þar voru pútur einar. 39. Er hið þriðja afbragðs kotút frá staðarins tröðum, haldið sjaldan herra slot, heitir á Þrælastöðum. 40. Fjórða hreiður fast við Hjól,fénu segja þeir velgi. Það var kallað Þjófaból. Þetta er í örskots helgi. 41. Sinni frú það greifinn gafen garðinn byggði fóli, átti rentu alla af Ágirnd Þjófabóli. 42. Enn hjáleiga ein var sú,af henni minnst eg hæli, yfrið gott er undir bú og hét Lygibæli. 43. Á koti þessu kvöð er það,kann eg ei landskuld greina, að gjöra allt sem Öfund bað og öngu hana leyna. 44. Stóð í þessum kotakranskringlótt greifa höllin, aðrar byggðir ótal lands eins við sjó og fjöllin. 45. Ekki lukkan upp á moldöllum bindur tryggðir. Þar sem ríkur ræður fold ráfar snauður um byggðir. 46. Örbyrgðin er æði stór.Í öreiganna tafni, karl gamall og kerling fór, Kærleikur að nafni. 47. Flökkuðu þau um breiða byggðþó báglega hýsing fengi. Karlinum fylgdi kerling Tryggð; kleprótt frá eg þeim gengi. 48. Hann var sveinn en hún var mey,hvort nam öðru trúa, siðblendi þau áttu ei unga lands við búa. 49. Björguðu sér með beiskri sút,á berum fótum gengu, fóru daginn allan út, inni varla fengu. 50. Það var meira um þessi hræ,þar sem gisting hlutu, enginn lofaði inn í bæ, í útihýsi þeim skutu. 51. Þeim fyrr var boðin fögur krásí flestum gestaboðum, en héldu nú á húsgangsrás og höfðu ei nóg af roðum. 52. Fátækir þau fæddu á launþá fylgdi ei skylda pyngja, en urðu að forðast, er það raun, alla lands höfðingja. 53. Það var eitt sem oli því,eyddist kostur góður, þau voru mestu ógúnst í hjá Öfund greifamóður. 54. Frá ungdómi er það sagtei hún fyrir þeim bætti, hafði og við þann lag sitt lagt, sem lék að hennar drætti. 55. Öfund þumla oft í fór,er hennar blástur kaldur. Þessi ógúnst stríð og stór staðið hafði um aldur. 56. Í öndverðu ei fékk náðþeim auka mikinn kvíða, en nú hafði hún yfirráð á sem tók að líða. 57. Þau voru komin armóð ímeð eymd og veslings hætti en hún voldug varð af því vina stoðin bætti. 58. Þetta heim að Hjóli barherjans kota mengi, sögðu karl og kerling þar krönk um sveitir gengi. 59. Horfir nískur fis á flest,fyrir það hyggst að ríkja. Óttaðist því Ágirnd mest ef þau kæmu að sníkja. 60. Vill svo haga veiga Náað verði ei af því bagi og nú sagði Öfund frá eftir gömlu lagi. 61. Öfund gefur soddan svör:„Svo má ekki standa.“ Bölvuð kerling beit á vör og blés af þungum anda. 62. „Það er á móti minni vildað megi þau lífi forða.“ Greifann hitti töfrum trylld og tekur svo til orða: 63. „Nú er á stórum nauðum von,nístir það mitt lyndi, hefurðu ekki, hjarta son! heyrt þau ótíðindi? 64. Berast hlutir ekki aðallajafna góðir.“ Hann réð svara: „Hvað er það hrellir yður, móðir?“ 65. Ansa þá nam illa byggð:„Alla hryggð mér veitir karlinn sá og kerling Tryggð Kærleikur sem heitir. 66. Illa búin, elli mett,auka lengi baga, flakka lúin full með prett, frá oss mengið draga. 67. Að hljóti skaða skyldugt er,skjöldurinn enginn hlífi, þau hafa ætíð amað þér allt frá móðurlífi. 68. Þeim það ávallt angurs fékkað upp þig fæða kynni, en varði eg þig sem votan sekk með visku og kvenprýðinni. 69. Þó þeim ekki væri í vilþér veittist ungum náðin, hefur svo auðnan hagað til þú hlýtur þung umráðin. 70. Þetta gaman þeim er ei fráþó að mögur sníki; halda sama hætti á að halla þínu ríki. 71. Eru þau af fréttum fróð,falsið saman tvinna, einfalda og auma þjóð alla frá þér ginna.“* 72. Gráðugur ansar gyðju son,geisar ofsinn forni: „Þér eigið, móðir, þessa von, Þau skulu dæmd að morgni. 73. Má þau fanga utan efillur þrælalýður, nú skal ganga boð og bréf um byggð á allar síður. 74. Verður mér að vinum stoðvel þó ekki breyti, mun eg gjöra mætu boð mínu ráðaneyti. 75. Mér um of er ekki þaðút þau grey að flæma. Þegar koma allir að eitthvað munu þeir dæma. 76. Glotti Öfund glöð í von,gjörn á allt hið versta: „Ó, minn kæri elsku son, ekki má því fresta. 77. Það er fár ef finna vörnfyrir sárum pínum, eg er bráðlát eins og börn í aldurdómi mínum.“ 78. Greitt nam svara greifi já,geðinu vil ei breyta: „Látið fara þræla þá þeirra strax að leita.“ 79. Æðir hún um greifa garðog gjörir til þræla svamla, furðu létt á fæti varð fjandans Öfund gamla.* 80. Nú var kerling orðin ærog ólm í sinni gáfu: þá hýðir, lemur, hrekur, slær en hrekkja greyin sváfu. 81. Þræla hrynda blundi bað,„brjál er að sitjið kyrrir, hrekkjum vafðir haldi af stað hirðis rismál fyrir.“ 82. Ansa strákar allir þá,ekki hýrugóðir: „Hvert skal að fara? Hvern skal slá? Hvað á að gjöra, móðir?“ 83. Þið skuluð elta upp í byggð,eyða og sneyða gleðihag, Kærleika og kerling Tryggð og koma með á þing í dag. 84. Launin þiggi þið af mér,þau með góðum arði.“ Þessu játa þrælarnir, þar með hlupu úr garði. 85. Þar voru í þeim flokkiÞjófgefinn, Ótiginn, Illhryssingur, Óþokki, Andvígur og Lyginn. 86. Leituðu þessir varla valt,víða hreppa kanna, brömluðu og brutu allt á bæjum frómra manna.* 87. Þeir fram komu þar um síð,þýðum leiðir grönnum er jörðin liggur Hamingjuhlíð hýst af landnámsmönnum. 88. Á því heimili þjóð var svinn,þrælar leita af sér grun; hét Ráðvandur húsbóndinn, hans kona var Meðaumkun. 89. Ekki breyta óði um það,inn í húsin ganga, kváðust leita Kærleik að, komnir Tryggð að fanga. 90. Hrekkja þýin háð og spotthöfðu á sínum vörum, lasta býin luku upp hvoft, Lyginn var fyrir svörum. 91. Þegar bar að þessum garðþrælalið með æði, feigum ekki forðað varð, fyrir voru bæði. 92. Í sögðu bili svo til féllsinni lund að þjóna, svæfð af elli sátu hrell í sæng á milli hjóna. 93. Hver til annars hlæja feren hjónin bæði þegja. „Hér nú vel í veiði ber,“ vondir strákar segja. 94. „Oss eru undir augu leidd,ill með fylli klækja, því verði náð og værðin eydd, vér eigum þau að sækja.“ 95. Hjónin segja: „Hér höfum viðhýst í okkar ranni, með þau eigið ekki þið, eftir réttum sanni. 96. Argir þrælar ansa þá:„Illt er heimskum forða, ykkur lið ei leggja má.“ Lyginn tók til orða: 97. „Erindi hendi af þau rek,allar heyri þjóðir sem Ranglátur og ráðafrek ræsis bauð oss móðir. 98. Þið ef hýsið þessi flón,þeim eða veitið fæði, lífstöpun og lima tjón leggst á ykkur bæði.“ 99. Heiftin þræla hart að reið,hvell úr öllum máta, en svöruðu bæði á sömu leið, sögðust nauðug láta. 100. Yfir hjónin ótta sló,því illir hóta fári. Kærleik út á eyrum dró, annar Tryggð á hári. 101. Aumingjanna örvast tár,argir kauðar þvinga, upp á horaðan húðarklár hnepptu vesalinga. 102. Öll var meðferð ill á þeim,enginn þræla miskunnar. Sögunni víkur að Hjóli heim hamóra til kerlingar. 103. Þreytist ekki bauga Bilþó beri ára þunga, gengur enn nú greifa til, gefur orðið tunga: 104. „Ef þú, sonur,“ kerling kvað,„Kærleika vilt týna er þér best að arka á stað og enda heiting þína.“ 105. „Lengi ég mun ekki aðupp á þingið ríða, hvað skal mér að hasta um það hljóti þar að bíða.“ 106. „Ekki kvíða þarftu því,þræla áður kenndi, þeir eru fljótir ferðum í, fyrri eg þá sendi.“ 107. Hann kvaðst trúa þessu þá,það mundi ekki fjarri, segir búa sig því má sérhver smærri og stærri. 108. Vóx þar æði, hark of hljóð,hlátur úr máta greiða, til handa og fóta hleypur þjóð, á Hjóli staðinn eyða. 109. Þar var gleði, drykkja og dans,dauðanum ekki kvíða, þegar sá allur fjanda fans fór úr garði að ríða. 110. Öfund fylgdi þegnum þarþó ei tauma spenni. Í vagni einum ekið* var, Ágirnd sat hjá henni. 111. Hver einn ríður hart sem má,höfðu ærið gaman. Þessi lýður þingið á þeysti allur saman. munu þeir lögin þreyta. Þingstaður í breiðum bý á Blóðvelli nam heita. 113. Þing var sett á háum hól,hafnað þrældóms iðjum. Öfund sat á einum stól innan í hringnum miðjum. 114. Ranglát heilsa ríkismenn,réðu á hné að falla, Öfund lúta allir senn, eru með bera skalla. 115. Upp sér hossar Öfund við,orðum hagar sínum: „Hljóta eigið heiður þið sem hlýðið syni mínum. 116. Því vil eg hressa þetta fólk,“þrifleg sagði kella, sína bölvuðu brjóstamjólk á bikarinn gjörði hella. 117. Með álögum það gribba gafog geðs formála sínum: „Nú skulu drekka allir af eftir vilja mínum.“ 118. Þetta öl um þingið gekk,þó ei stýrði lukku, flestir af því fengu smekk en furðu misjafnt drukku. 119. Slepptu dyggð og drengskap þá,dáð og tryggðum vina. Öllum við það eitur brá sem eldinn kenndi sina. 120. Ágirnd hljóp um allan hringeins og vildi kanna. Hún var að fá sér falleg þing* og fala gripi manna. 121. Brögnum þakkar bauga ey,borgun vildi þrjóta, en ef sögðu sveinar nei, svívirðing nam hóta. 122. Í því hópinn seggir sjásenda Öfund kenndi þegar vegar þingið á þrjótum ljótum vendi. 123. Þrælar mæla og herða á hljóð:„Hingað þingin færum, afgömul og ellimóð, eru í sauðagærum. 124. Höfuðin lokka hvít sem traf,halda fáum tönnum, höfðu þokka áður af öllum bestu mönnum. 125. Ásýndin var orðin rýr,að öllu breytt nema hvarma stein. Augu hans þau eru hýr en í henni fögur og hrein. 126. Öfund stundi og varð blá,ógurleg hjá mönnum, þegar bundin bæði sá bölvuð nísti tönnum. 127. Ekki var á góðu uppgrip,gjörðist fátt að skjóli, Ranglátur með svartan svip sat á dómara stóli. 128. Fylgdi Ranglát siður sáhann sinnti ei mála verju, lagði níðings úrskurð á æ með nýi hverju. 129. En ef leið hjá illum vomargur þessi galdur var hann á því eftir kom í ólukku tvöfaldur. 130. Margur af því meiðslin hlautog mætti illu grandi. Nú var á honum þessi þraut, því var hann óstillandi. 131. Nú út dómur nefndur var,sem nauðsyn þótti stærsta, Ofstopi sat efstur þar, Illgjarn honum hið næsta. 132. Fláráður og Framgjarn þá lfínum sess hvor náði, Fávís, Óttar utar í frá, allir að sama ráði. 133. Öngvan vonsku af þeim þraut,Illgjarn verst til lagði, hver í eyra öðrum laut; Óttar sat og þagði. 134. Rangláts* af því reiðin vex;rekkar við ef standa. Allir þesir illir sex ómagadóminn vanda. 135. Á prótókollinn prenta þar,með prettum gegnum drógu; hörð og rotuð honum í var, húð af skollatófu. 136. Blek af krumma blóði því,best er sagt á hríni, falskir penna fengu í fjöður úr keldusvíni. 137. Að ætt þá spurðu alla um kringen ýtar fyrir sóru; og fundu engan fjórmenning því fjarskyldari voru. 138. Þóttu of gömul þægilegþeirra að trúa sögum, fengu ei til sveita sig sverj að réttum lögum. 139. Því var stans á þrjóta hvoftum þetta efni gera að þeim þótti ekki gott til undanfæris vera. 140. Þeirra á milli þræta illþessu af nam rísa. Þau af öllum engi vill í guðs nafni hýsa. 141. Öfund segir aðferð súeigi megi hlýða: „Dugir ekki að doska nú, daginn á vill líða. 142. Sannlega nú sýnist mér,þið sækið ráð hjá konum, fyrst það enginn ykkar sér af öllum vitringonum. 143. Eg að vísu veit þann siðverstan hér á landi, ef þau hýsið eruð þið allir á sama bandi. 144. Áður fyrri eg af þeim hlautillan kvilla og baga. Eg hef búið að þeirri þraut það um* mína daga. 145. Því er mitt ráð, og þess eg get,þá er á enda vandi, að þau rati hryggðar hret, heljar til farandi. 146. Svo þau eigi í sem lengsteins á nótt og degi og þeim verði um andlát þrengt* áður en drepast megi. 147. Eg hefi andstyggð á að sjáillar herjans skræður, sómir ei þeim sitja hjá, segið upp dóminn, bræður!“ 148. Gleði orðum Ágirnd áupp nam greifi kasta: „Láttu oss heyra, hringa Ná, hvað segir þú, kærasta?“ 149. Ekki er heiður að hyski því,hér um sveitir skríður, því er mér leiður þanka í þurfa allur lýður. 150. Félaus grey er að fæða nauð,fátæka svo kenni, vinna ei þótt veitt sé brauð, verst eru gamalmenni.“ 151. Mögnuð Öfund mælti þámágkonu við sína: „Mér hefir lengi litist á list og kvendyggð þína 152. Dregur auðinn þú að þér,þó æ viljir meira en ég má einhvern æðri mér aldrei sjá né heyra.“ 153. Ansar greifi: „Er mitt boðöllum griðum sleppa, vantar fé og frænda stoð, frá er um skyldu hreppa. 154. Röggsamleg í ræðum sínrembihnútinn bindur, heyrðu þið hvað móðir mín mælti, pilta kindur?“ 155. Dómsmenn hjala: „Heyrðum vér,hennar ráðið fína, það vor skylda allra er ykkur hlýðni sýna.“ 156. Þar með hófu að dómi drög,dauf er soddan þula; síteruðu syrpu lög, síðsta kapítula. 157. Lands svo hagar lagi þarhjá lýðum þeirra sveita, undir hæðum vatn það var, Viðbjóð létu heita. 158. Fisk er ekki að fá úr því,af frosti leggur varla, einn er hólmi hyl þeim í, Harðangur þeir kalla. 159. Þeir segja sem það hafa séð;þar og gjört að hyggja, hann sé vaxinn hrísi með sem hart er undir að liggja. 160. Ber hann hvorki hæð né hól,hulinn steinum ljótum. Ekki fæst þar annað skjól en undir viðar-rótum. 161. „Þar skal vera þeirra byggðþó að kenni nauða. Kærleikur og kerling Tryggð kveljist svo til dauða. 162. Nú ei skilið eftir er,sem afla kunni mæðu, þau skulu fara þangað ber, það fyrir utan fæðu. 163. Bíði þau þar skin og skúr,skaðinn dauða léni, þeim ef komast kröggum úr kæfa skal í feni. 164. Arftækur skal engi sáeftir þeim sem heitir og rækur öllum rétti frá, raunar hvað vel breytir. 165. Ef þeim nokkur leggur liðog linar þessu grandi hann skal missa fé og frið, fjörið óbætandi. 166. Hvern að sök er sannan fásínar lífs um stundir, fast og laust það fé hann á falli Ranglát undir. 167. Þeim má góðu orði aðenginn héðan af venda. Þau skulu deyja í þessum stað.“ Þar er dómur á enda. 168. Byggðu dóminn lýðir landser lesti flesta kanna á ólögum andskotans og allra verstu manna. 169. Ofstopi með öngva róupp nam dóminn lesa þá. Fláráður um falsið bjó, Fávís hló og sagði: já. 170. Óttar þagði, ekki kvak,úr hans heyrðist gómi þá lýðir áttu lófatak að ljótum þessum dómi. 171. En Ranglátur ansar til:„Óttar, þú þinn gikkur! Ertu ekki oss í vil, öllu hér samþykkur?“ 172. Stóð hann upp á beinin blaut,bjúgur þó að líta, augunum svo Óttar gaut svo út á varð hið hvíta. 173. „Óskynsemi olli mér,allan brestur frama, hvað sem, herra, þóknast þér þá líst mér hið sama. 174. Yður styggja í öngvu vil,annars* hel mun kanna, eg skal segja amen til allra gjörninganna.“ 175. Öfund vitni um það berað henni nú ei þótti par; þrisvar lét hún þylja sér þennan dóm til skemmtunar. 176. Kerlingar var kjaftur grár,keyrði hann upp með sköllum, hafði hún ekki í hundrað ár hlegið með honum öllum.* 177. Hennar af því gladdist geð,greiðast þótti vandi, kímin þakkar köppum með kossi og handabandi. 178. „Sé eg það,“ kvað syrpan verst,„soddan skyldi hrósa, nú er girt fyrir nesin flest nær sem vildi eg kjósa. 179. Að þau kanni í kulda helen komi aldrei í vora sveit, þetta er rétt og það fer vel þau hafa lengi verið heit. 180. Bragnar hætti þingi þvíúr þessu er búið að ráða, síðan færið fjörtjón í fátæklinga báða.“ 181. Kváðust búnir þegnar þáþegar að bragði skömmu, var það allt í einu já, allir hlýddu mömmu. 182. Nú fær aumur á þeim séð,enginn, ráð svo batni, Kærleik drógu kerling með kviknakin að vatni. 183. Er af verkum auðsén trú,eikina laufin prýða, þegar allur þangað nú þingheimur nam ríða. 184. Ei er fár í nauðum nýtt,nú skal yfir taka, þeim var báðum undan ýtt á áralausum flaka. 185. Yfir þau dreif öldubað,út af þó ei kafni, hungruð ráku hólma að, höfðu land fyrir stafni. 186. Þau munu híra þar um stund,þessu má vel trúa, áður en koma á þá grund sem almenningar búa. 187. Nú er Öfund ekki stans,öldruð beitir tungu, hún var kát og kvað við dans, kauðar undir sungu. 188. „Æ, hvað glöð að er mín lund,upp því gengur hagur, eg hef ratað óskastund, er nú tíma dagur. 189. Fyrst þeim greyjum fenguð meinfært með dauðans grandi, héðan af ræð eg öllu ein eins á sjó og landi. 190. Öl og kostur er af mérekki veginn á reislu, því vil eg bjóða höldum hér á Hjóli að þiggja veislu. 191. Gráðugir þessu gleyptu við,gaur hver þakka náði, verður fegið vonda lið sem vargur fagni bráði.* 192. Vildu allir þrjótar þarþessa veislu kenna, grípur hver sinn gjarða mar, gangvararnir renna. 193. Fór að Hjóli ferðin öll,fyrir Öfund greiddi, Ranglátur í háa höll og hans móðir þá leiddi. 194. Saman í hverju sæti varsessunautur og maki, allir dómsmenn efstir þar, Óttar á hurðarbaki. 195. Tölu gesta ei telja má,sem til sín Öfund kallar, þó vil eg segja sannleik frá siðunum innan hallar. 196. Þar skal súpa horna hver,hver sem niður rennur, ragna þar til rökkur er og rautt þeim fyrir brennur. 197. Sagt fyrir skálum skömm og spott,skapraun, lygi mesta, upp í eyrun ærið gott* en afheyrandi hið versta. 198. Verður stokkótt, auð og öndæruna sumir missa, brenna ef klappa berri hönd, en bíta þegar þeir kyssa. 199. Ekki grætur úthellt blóðannars bræðra tveggja, undir borðið illsku þjóð ýmsa í gegnum leggja. 200. Í flestu illu fara á kaf,fals og pretti næra strokin manndyggð aftur af eins og rökuð gæra. 201. Þeirri* veislu og þessum hag,þó að vínið orni, síðsta vetrar segja upp dag þá sumarið kemur að morgni. 202. Þó þeir skenki skála flóð,skarð í gæfu segi, látum drekka þessa þjóð, þá öfundum eigi. 203. Það bar til um þessa tíð,það er að segja líka, komu börn í Hamingjuhlíð, hoskur sveinn og píka. 204. Ráðvandur, sem ríkti þar,rekkar drógu af því grun, frómur þeirra faðir var, fæddi bæði Meðaumkun. 205. Þeirra af því gladdist geð,gengu yndis vegi, börnin litlu lífi með loksins örend eigi. 206. Fengu af því hjónin hrós,höfnuðu öllum þjósti, nærðu börn sem lítið ljós, þau lágu á móður brjósti. 207. Vóx upp sveinn og væna* mey,en vantaði skírnar prýði, vildi nöfn þeim veita ei vígður hempusíði. 208. Af sögunni ekki séð eg fæ,um síðir hver það gerði, má og ske að óskírð æ alla daga verði. 209. Óttinn þvingar æði stór,öll er villt af hræðslu byggð, kölluðu hjón, og kyrrt það fór, Kærleik pilt, en meyna Tryggð. 210. Sá hét Tími, sem mér gafsögu þessa og fleira, henni er rotið aftan af, ekki les eg meira. 211. Enda ljóðin, þar mig þraut,þessum óð ei breyti, taki hann nafn af téðum naut og Tímaríma heiti. 212. Ekki er rétti öllum hjáupp haldið á gilda vog, gjörla mega garpar sjá ganga lög sem hafa tog. 213. Lof sé guði, lög oss gaf,lýður ef þeirra gætir, mikið heldur miskunn af Magnús lagabætir. 214. Ótal skamma í sér beröfundin með dökka brún, móðir vamma allra er, andskotanum steypti hún. 215. Henni fylgja svik og synd,sverðið, reiði, áreiting, hatur, ágirnd, óréttind og allra handa svívirðing. 216. Guð oss kenni góðan sið,gefi að forðast þetta, haldi mönnum heiður við, hærri og lægri stétta. 217. Öfugur smiður arkar* sáýtti dverga liði, bindur skyndienda á, allir lifi í friði. AthugagreinarTímaríma er skráð eftir Lbs 974 4to, handriti Jóns Egilssonar, í Ritum Rímnafélagsins IX, sem hér er farið eftir. Hér er þó einnig tekið mið af Lbs 121 8vo eins og þar og auk þess vitnað til fyrstu útgáfu rímunnar sem prentuð var í Kaupmannahöfn 1772.
5.3 fold] > öld, 121, 1772. 9.3 álíkt] > ámót 121. 11.3 öðlast] > eiga 121, 1772. 25.3 Reginsson] > Reigingsson. 71. Á eftir þessu erindi er í 121 erindi sem ekki er í 974: Færðu þau í bann og böl, bjóðist öngvar náðir að þeirra linni líf með kvöl, láttu sjá þú ráðir. 79. erindi er ekki í fyrstu útgáfu rímunnar 1772.86. erindi er ekki í fyrstu útgáfu rímunnar 1772.120.3 Orðið vantar í 974 en er „þing“ í 121 og 1772. 134.1 Ranglát] > Rangláts 1772. 174.2 annar] > annars 121, 1772. 197.3 ekki gott] > ærið gott 121, 1772. 217.1 Öfugur smiður arkar: I(j)ón (þ.e. Nói lesið afutr á bak. |
