Ein iðranar vísa af guðspjallinu – Guðspjallasálmar Einars í Eydölum | BRAGI
Bragi, óðfræðivefur

Söfn

Íslenska
Íslenska

Persónuvernd:

Vefurinn safnar engum upplýsingum um notendur sína. Leturgerðir eru frá Google sem skráir notkun á þeim.
Vefkökur eru aðeins notaðar til þess að halda utan um innskráningar þeirra sem annast efnisstjórn.

Innskráning ritstjóra

Ein iðranar vísa af guðspjallinu – Guðspjallasálmar Einars í Eydölum

Fyrsta ljóðlína:Jesú góði, auk þú mér
bls.86–88
Bragarháttur:Sex línur (tvíliður) fer- og þríkvætt aBaccB
Viðm.ártal:≈ 1600
Tímasetning:1612
Flokkur:Sálmar
Lúk. xv
Með lag sem Píslarminning
1.
Jesú góði, auk þú mér
andagift á jörðu
að dikta óð til dýrðar þér
um dásemd þá meðan eg má
hvað innilega þú elskar þá
sem yfirbót sanna gjörðu.
2.
Lúkas skrifar að lausnarinn sat,
ljúfur, nökkru sinni,
með bersyndugum til borðs að mat
og bannsett lið var þar við
en háðgjarnir með hrekkjasið
það honum til lýta finni.
3.
Jesús dró sér dæmin þá
af dyggðugum geymir sauða;
ef hundraði einn að hverfur frá
hirðirinn fer sem það sér
að leita hratt þar hættan er
svo honum að forði dauða.
4.
Fundinn heim á herðum ber
til húss og gleðst með grönnum.
Jesús segir að alleins fer
við yfirbót manns hirðin hans
og fagni englar svo til sanns
yfir syndugum glæpamönnum.
5.
Af tíu peningum týndist einn,
það tekur hann og til dæma,
leitar svanninn lyndishreinn
með ljós og fann aftur hann;
með vinkonum gleðst fyr vísan sann,
hún vill ei hirslur tæma.
6.
Þriðja dæmi á þennan hátt
þýðir Jesús líka,
að burgeis hefði einhvör átt
arfa tvo, þeim segir hann svo:
Hinn ungi vill sinn fjárhlut fá
af föðurnum dyggðarríka.
7.
Faðirinn lét sinn fjárhlut til;
fékk þá sonurinn yngri
af lausakonum svo lítil skil
hann lét sitt fé þeim í té.
Eyddur frá eg sá auðurinn sé,
er sá hagurinn þyngri.
8.
Í fjarlægt ríki fram kom þá
hjá fjáðum bónda einum.
Lét hann gæta svína sá
en sultur var í landi þar.
Það gekk svo enginn gaf honum par,
hann girntist drafið með svínum.
9.
Hann tók sárt af hungri þjáður
að hugsa um ævi sína,
hvörja sælu að hafði áður:
Heima menn föður hans enn
fá ærna fæðu allir senn
en eymd og svengd hann pína.
10.
Í hug kom strax það heilla ráð
að hitta föðurinn sæla,
játa synd en sækja að náð,
sýna bót af hugarins rót;
sæt mun koma svörin á mót
því svo kvaðst vilja mæla:
11.
Hjartans faðir, mín hrópleg synd
í himininn allt að náði,
brigsli er mér þitt barn eða kind
fyr brugðna trú að kallast nú;
skikka mig sem þín skyldu hjú
því skammlega þig forsmáði.
12.
Uppreis þegar og allan veg
ört réð heim að renna.
Faðirinn leit hann fjarri mjög,
á fund við hann móti rann,
klappa mjúkt og kyssa vann
og kært með örmum spenna.
13.
Sæti faðir, að sagði hann,
mín synd í himininn kallar.
Eg forlét þig með fullan sann,
fyrir því má eg ekki fá
þinn sonur að heita og sitja hjá
svína þrælum varla.
14.
Faðirinn býður þénurum þá
þau enu* bestu klæði [Ath]
að sækja og hring hans handlegg á
og hæfa skó á fætur dró,
svo virðulega til veislu bjó,
að vísu, frá eg svo ræði:
15.
Son minn kæra, sjái þér nú,
sá var týndur bæði
og dauður fyrr því féll af trú
en fundinn er og lifir nú hér,
því fagni þér sem fyrst með mér.
Fólkið gleðst með æði.
16.
Hans eldri sonur á akri var
og undrast pípnalæti,
drykkjuskap og dansa þar;
drengi spyr, ekki hýr,
hvað ölværð þeirri undirbýr;
þá ansar faðirinn sæti:
17.
Elsku sonurinn yngri minn,
í útlegð týndur næsta,
heim kom nú með hýrlegt sinn,
því hæfir þér líkt sem mér
að fagnir því að hann fundinn er
og fæ eg nú gleðina stærsta.
18.
Hinn með þykkju og þungri lund
þanninn svarar á móti:
Eg hefi þént þér alla stund
og unað mér við settan sið
en mér gafstu ei minnsta kið
svo mínir vinir af njóti.
19.
En nú þessi eyðslu maður
aftur kemur hinn snauði
léstu hýr, í hjarta glaður,
hófið best magna mest
en hann hefur þó með hneykslun flest
fyr hórur svarlað auði.
20.
Faðirinn mælti: Son minn sæll,
sjáðu heillir þínar;
vertu ljúfur og lyndis dæll
því lifir nú hinn bróður þinn;
allan tekur þú arfinn minn
og eignir bestu mínar.
21.
Hér bið eg stundi hvör sem kann
hjartað Guðs að kenna;
við syndugan breytir sérhvörn mann
svo sem að fer faðirinn hér;
þann sem iðrast, þetta sker,
og þýðist lærdóm þenna.
22.
Voði og hætta mun sú mest
er margan skeður í heimi
að leika sér við lýtin flest;
lifa í synd brjóstin blind
svo sem að ráfar sauðar kind
sú sem að enginn geymir.
23.
Peningur týndur safnar saur
á sig og ryðinu meira,
genginn niður í gólf og aur;
glæpamenn fara svo enn
sem iðrast lítt fyr afbrot þrenn,
aumt er slíkt að heyra.
24.
Eyðslu sonurinn einn veg fór
með arfagóssið besta
í drykkjuskap og drýgði hór.
Dæmi hans eru til sanns
sett fyr augu sérhvörs manns;
það segi oss hendi flesta.
25.
Hér í móti er hjálpin sú
að hirðirinn leitar sauða,
peningsins líka forsjál frú
og faðirinn rann, því syninum ann,
honum í mót; það huggi þann
sem hræðist andar dauða.
26.
Láttu mig skilja, lausnarinn trúr,
þá lifandi hjartaprýði
sem hefur þú til að hjálpa úr
háska og neyð fyrir þinn deyð;
gef þú að oss sé afbrot leið
og öllum kristnum lýði.
27.
Mín eru brot við himininn há,
minn hjartans faðirinn kæri;
þér í mót eg syndgast svá;
það syrgi eg nú rétt af trú
og bið eg að við mig breytir þú
sem búsveinn þinn eg væri.
28.
Aukist heiður og æra þér,
eilíf þrenning sæla;
lofaðir þú til lykta mér
ljóða vers gjöra til þess
fyr Jesú nafn sé hjörtun hress
sem huggóð þetta mæla.
Amen.