SöfnÍslenskaÍslenskaPersónuvernd:
Vefurinn safnar engum upplýsingum um notendur sína. Leturgerðir eru frá Google sem skráir notkun á þeim.
Vefkökur eru aðeins notaðar til þess að halda utan um innskráningar þeirra sem annast efnisstjórn. |
Flokkar
Allt (3126)
Afmæliskvæði (14)
Annálskvæði (1)
Ádeilukveðskapur (1)
Ástarljóð (32)
Baráttukvæði (1)
Biblíuljóð (2)
Brúðkaupsljóð (9)
Bæjavísur (2)
Bænir (1)
Bænir og vers (25)
Eddukvæði (30)
Eftirmæli (41)
Ellikvæði (7)
Formannavísur (22)
Fræðsluljóð (3)
Gamankvæði (31)
Grýlukvæði (8)
Harmljóð (3)
Háðkvæði (4)
Hátíðaljóð (6)
Heilræði (10)
Heimsádeilur (8)
Helgikvæði (47)
Hestavísur (1)
Huggunarkvæði (2)
Hyllingarkvæði (2)
Jóðmæli (3)
Jólaljóð (5)
Kappakvæði (5)
Kvæði um biskupa (6)
Leppalúðakvæði (1)
Lífsspeki (5)
Ljóðabréf (18)
Matarvísur (1)
Náttúruljóð (52)
Rímur (204)
Sagnadansar (52)
Sagnakvæði (4)
Sálmar (417)
Sjóhrakningar (2)
Sorgarljóð (1)
Sónarljóð (14)
Særingar (1)
Söguljóð (13)
Tíðavísur (15)
Tregaljóð (6)
Vetrarkvæði (2)
Vikivakar (13)
Vögguljóð (5)
Ýkjukvæði (5)
Þjóðkvæði (1)
Þorrakvæði (4)
Þululjóð (5)
Þulur (2)
Ættjarðarkvæði (54)
Ævikvæði (6)
Ævintýrakvæði (3)
Íslensk tungaFyrsta ljóðlína:Sé ég hendur manna mynda
Höfundur:Matthías Jochumsson
bls.72–75
Viðm.ártal:≈ 1900
Tímasetning:1898
Skýringar
Prentað í Þjóðviljanum unga 16. mars 1900.
1. Sé ég hendur manna myndamegin-þráð yfir höfin bráðu, þann er lönd og lýði bindur lifanda orði suðr og norður. Meira tákn og miklu stærra megin-band hefr guðinn dregið, sveiflað og fest með sólar-afli sálu fyllt og guða-máli. —
2. Máli, sem hefur mátt að þolameinin flest er skyn má greina: ís og hungur, eld og kulda, áþján, nauðir, svartadauða; málið fræga söngs og sögu sýnu betra guðavíni, — mál er fyllir svimandi sælu sál og æð þótt hjartanu blæði.
3. Það hefur voða-þungar tíðirþjóðinni verið guðleg móðir hennar brjóst við hungri og þorsta, hjartaskjól þegar burt var sólin, hennar ljós í lágu hreysi, langra kvelda jóla-eldur, fráttaþráðr af fjarrum þjóðum, frægðargaldur liðinna alda.
4. Stóð það fast þegar storðin hristist,stóð það fast fyrir járni og basti, stóð það fast, og fjör og hreysti fékk hvað mest við stríð og hnekki. Lof þitt, Frón! sé ljóðum skrifað, lof fyrir hrundinn sálardoða, vikingslund og brýnda branda bráðeggjaðra hreysti-dáða!
5. „Undrast fögur öglis landaeik hví vér ’rom fölir ok bleikir?„ – spurði skáld, og grafljóð gerði geymileg meðan byggjast heimar. Héðinn söng meðan hyrjar-tungur heljar-váða stefin kváðu, Þórir, Jökull, og þaðan af fieiri þuldu ljóð meðan öxin buldi.
6. Sturla kvað yfir styrjar-hjarli,Snorri sjálfur á feigðar-þorra; ljóð frá auði lyfti Lofti, Lilja spratt í villi-kyljum. Arason mót exi sneri andans sterka vígabrandi; Hallgrímur kvað i heljar nauðum heilaga glóð í freðnar þjóðir. —
7. Hvað er nú tungan? – Ætli enginnorðin tóm séu lífsins forði. – Hún er list, sem logar af hreysti, lifandi sál í greyptu stáli, andans form í mjúkum myndum, minnissaga farinna daga, flaumar lífs, í farveg komnir fleygrar aldar, er striki halda.
8. Tungan geymir í tímans straumitrú og vonir landsins sona, dauðastunur og dýpstu raunir, darraðarljóð frá elstu þjóðum. Heiftareim og ástarbríma, örlagahljóm og refsidóma, land og stund í lifandi myndum ljóði vígðum – geymir í sjóði.
9. Tungan mögnuð sögu og signingsöngvaljóða kallast óður. Því eru ungir óðmæringar aðalsblóm og þjóðarsómi. — Heyrið, skáld, á Fimbulfoldu: Frelsið deyr ef vantar helsi! væri eigi í lofi lygi landsins gæða — mættu þér hræðast!
10. Þakkið mein og megin raunir,Mammons-ríkis Ameríku! Þakkið slyppir kaupin kröppu, keppni er bestri en stundar heppni. Hvað er frelsi? – Hjóm og þvaður, hjörinn þinn nema sigurinn vinni! Þrælajörð þér veröldin verður, verk þin sjálfs nema geri þig frjálsan.
11. Fá mér tind af Garðars-grundu —guðastól á sjónarhóli! Sjá, ég eygi alla vegu ógnar-land, fæ glóð í anda! Vei þér fjöldi viltrar aldar: veldis-orð hér liggr í storðu! Sæk þú hart, en varkár vertu: voðafull eru lönd úr gulli!
12. Heyrið, skáld, á Fimbulfoldu:fram í stafn í Drottins nafni! Yðr eg fel – það sjái sólin! – sverð er dýrast fengið verður! Það er harpan, hert og orpin Hekluglóð og jökulflóði, vígð i Dvalins voða-byggðum vöggu-óð og föðurblóði!
13. Særi eg yður við sól og báru,særi yður við líf og æru: yðrar tungu, (orð þó yngist) aldrei gleyma i Vesturheimi! Munið að skrifa meginstöfum manna-vit og stórhug sannan! Andans sigur er æfistundar eilífa lífið. Farið heilir! — 1898 |